Có lẽ hơi khó khăn cho việc xác định nguyên nhân chính của vấn đề ở đây. Vì cả phần cứng lẫn phần mềm đều có khả năng gây ra vấn đề tương tự, ví dụ như lỗi màn hình xanh.
Máy tính của bạn dường như đang gặp phải vấn đề, ví dụ như nó quá chậm chạp, dễ bị crash khi sử dụng phần mềm hay nghiêm trọng hơn là thường xuyên bị lỗi màn hình xanh! Nguyên nhân có thể là do phần cứng hay do phần mềm gây nên.
Có lẽ hơi khó khăn cho việc xác định nguyên nhân chính của vấn đề ở đây. Vì cả phần cứng lẫn phần mềm đều có khả năng gây ra vấn đề tương tự, ví dụ như lỗi màn hình xanh.
Thế làm sao để nhận biết được là do lỗi ở phần cứng hay phần mềm của máy tính? Chúng ta hãy cũng điểm qua vài vấn đề sau
Máy tính hoạt động và xử lí chậm
Như một quy luật, theo thời gian sử dụng, máy tính hay cụ thể hơn là hệ điều hành mà bạn đang sử dụng hoạt động sẽ ngày càng chậm đi do việc cài đặt quá nhiều phần mềm, bao gồm cả các phần mềm độc hại. Bạn sẽ nhanh chóng kết luận rằng máy tính của mình hoạt động chậm vì đã cũ, và đây là kết luận khá phổ biến. Nhưng nó hoàn toàn sai!
Nguyên nhân của vấn đề này được chắc chắn hoàn toàn là do phần mềm, phần cứng của máy tính hoàn toàn “vô can”. Tuy nhiên có một số trường hợp là do CPU phải xử lí nhiều hoạt động của người dùng khiến nó trở nên quá nóng và như thế nó phải tự giảm khả năng xử lí để làm mát lại – nhưng nguyên nhân chính vẫn là do ở phần mềm.
Cách tốt nhất là bạn nên cài đặt những phần mềm phù hợp với cấu hình máy, cũng như nên phân chia hợp lí công việc trên máy để tránh CPU phải xử lí nhiều gây nên tình trạng máy hoạt động chậm.
Màn hình xanh
Các phiên bản mới của hệ điều hành Windows hoạt động ổn định hơn các phiên bản trước đó. Kết hợp với việc cài đặt một bộ driver điều khiển phần cứng mới nhất và được cài đặt ổn định sẽ không gây nên vấn đề về màn hình xanh.
Tuy nhiên nếu máy tính của bạn thường xuyên bị lỗi màn hình xanh, nguyên nhân mà bạn nên nghỉ đến đầu tiên có lẽ là driver điều khiển phần cứng đang được cài trên máy. Và phần cứng máy tính sẽ không gây nên hiện tượng này nếu bạn chưa hề thay mới nó gần đây.
Một ví dụ điển hình là bản thân người viết từng gặp trường hợp màn hình xanh sau khi cài đặt driver card màn hình NVidia. Và sau khi tìm hiểu, tôi nhận ra là do xung đột giữa driver âm thanh của máy và driver âm thanh HD của NVidia.
Bạn hãy xác định xem gần đây có nâng cấp driver điều khiển phần cứng nào đó hay không. Nếu có, hãy tiến hành gỡ bỏ nó và cài đặt lại bằng phiên bản nhỏ hơn. Tuy nhiên nếu như vẫn còn lỗi này thì có lẽ phần cứng là điều mà bạn nên nghỉ đến.
Máy tính không khởi động
Vấn đề này có thể xảy ra tương đồng giữa 2 nguyên nhân từ phần cứng và phần mềm. Bạn có thể tìm hiểu và tìm cách khắc phục ở bài viết Làm gì khi Windows không chịu khởi động?
Khi phần cứng “lên tiếng”…
Khi nói đến lỗi phần cứng, chúng ta sẽ nghỉ ngay đến toàn bộ thiết bị bên trong của máy tính. Tuy nhiên, cần xét lại cụ thể là do thành phần nào gây ra. Có thể sẽ là ổ cứng, RAM, CPU, card màn hình, quạt hay nguồn điện hoặc Motherboard.
Tất cả đều có khả năng gây nên các lỗi như màn hình xanh, treo máy hay gây chậm hoạt động máy. Tuy nhiên bạn cũng nên nhìn lại xem bạn có đang chạy một phần mềm nào đó “quá mức xử lí” của máy tính hay không? hoặc có cài một phần mềm nào đó “hơi nặng” trước đó hay không.
Tốt nhất bạn nên thường xuyên kiểm tra và dọn vệ sinh cho các thiết bị bên trong máy tính. Qua đó có thể phát hiện được kịp thời những vấn đề về phần cứng sắp xảy ra đối với máy tính.
Cách xác định vấn đề tốt nhất
Trước tiên bạn có thể sử dụng tính năng phục hồi System Restore của Windows để khôi phục máy tính trở lại trạng thái ổn định ban đầu. Hoặc tốt hơn là việc khôi phục lại từ bản sao lưu Ghost mà bạn đã sao lưu trước đó.
Nếu các vấn đề vẫn chưa được khắc phục sau khi Restore. Tôi khuyên bạn hãy nên cài lại Windows. Vì khi đó máy tính và hệ điều hành sẽ ở trạng thái tốt nhất, cũng như chưa cài đặt bất kỳ phần mềm hay driver điều khiển nào. Nếu là do phần mềm thì chắc hẳn vấn đề sẽ được giải quyết triệt để. Còn nếu như máy tính vẫn gặp vấn đề như cũ thì phần cứng là điều mà bạn nên nghỉ đến lúc này.
Kết
Nếu thường xuyên gặp vấn đề về phần cứng, bên nên nghỉ ngay đến 2 nguyên nhân chính, đầu tiên là do driver điều khiển phần cứng và cuối cùng là phần cứng.
Còn nếu như bạn gặp trường hợp máy tính hoạt động chậm chạp và có hiệu suất xử lí kém, phần mềm có lẽ là nguyên nhân chính mà bạn nên nghỉ đến.
Hi vọng bài viết này sẽ có ích cho bạn.
