Với người dùng iPhone nói riêng và iPhone nói chung, khái niệm jailbreak dường như là một khái niệm không còn quá xa lạ với họ, thậm chí còn là một lựa chọn phổ biến tương tự như quyền root của Android. Root trên Android mang đến cho người dùng nhiều lợi ích khi cho phép họ được quyền can thiệp sâu hơn vào hệ thống khi mặc định Google không cho làm điều này, từ đó thực hiện được nhiều chỉnh sửa về cấu hình hơn, hay giúp các ứng dụng có thể cung cấp nhiều tính năng hơn cũng như hỗ trợ cài đặt chúng từ nhiều nguồn khác nhau mà không cần thông qua Google Play Store.
Và Jailbreak trên iOS thực chất chỉ mang tên gọi khác so với Root của Android khi cơ bản nó mang đến những tính năng gần như tương tự tới cho các người dùng của mình. Dù vậy, jailbreak vẫn mang đến khá nhiều rủi ro như việc can thiệp quá sâu sẽ làm ảnh hưởng tới tổng thể hệ thống, hay có thể làm thiết bị bạn bị từ chối bảo hành chẳng hạn… Thế nhưng tạm gác các vấn đề này qua một bên khi ngày hôm nay chúng ta chỉ tìm hiểu về những gì mà người dùng có thể làm được với quyền jailbreak và tại sao mà phần lớn người dùng vẫn chấp nhận các rủi ro đến từ việc này để jailbreak những thiết bị iOS của họ đến như vậy?
Tùy biến iOS
Trong lần đầu tiên chuyển đổi việc sử dụng từ một nền tảng như Android sang iOS, điều thiếu hụt mà người dùng dễ dàng nhận thấy nhất trên nền tảng của Apple này chính là khả năng tùy biến. Với Android, Google cho phép các người dùng của mình được tự do trong việc thay đổi hình ảnh nền, màn hình khóa, kiểu chữ của hệ thống hay bất kì một cái gì họ thích trong việc mang đến một nét riêng trên thiết bị mình đang sử dụng ngay cả khi nó đã được root hay là chưa. Mặc dù iOS cũng cho phép người dùng thay đổi vài thứ, nhưng trên thực tế, thì số lượng này không thật sự nhiều để thỏa mãn người dùng cũng như đủ tạo nên sự khác biệt. Chính vì thế mà nếu bạn đang muốn phá vỡ sự sắp xếp một cách mặc định của hệ thống trong iOS, thì việc jailbreak sẽ là một điều mà bạn nên làm để thực hiện điều này
Với việc jailbreak iOS, như đã nói, người dùng về cơ bản có thể thay đổi sự sắp xếp của các biểu tượng ứng dụng, cũng như vị trí đặt các widget trên màn hình chính cũng như kiểu chữ của hệ thống tương tự như có thể làm với Android. Trên thanh trạng thái của hệ thống, người dùng có thể thực hiện tùy chỉnh biểu tượng của nhà mạng di động cung cấp, hay các công cụ hiển thị liên quan về pin và sắp xếp lại chúng. Ngoài ra, việc tăng tốc các hiệu ứng và thêm mới chúng cũng là một trong những tính năng khác được cung cấp thêm trong việc tùy chỉnh iOS thông qua jailbreak
Bên cạnh những thay đổi lớn, thì người dùng vẫn có thể thực hiện những tùy chỉnh nhỏ nhặt hơn liên quan đến việc sắp xếp lại Control Center hay Notifications Center sao cho phù hợp nhất với khả năng sử dụng của từng người.
Tối ưu hóa các tính năng
Với việc mở ra một thế giới đa dạng hơn trong các ứng dụng sau khi thực hiện jailbreak đối với nền tảng iOS mà người dùng cũng từ đó có thể tối ưu hóa các tính năng vốn có mà nền tảng này đang mang đến cho người dùng của mình bao gồm Touch ID, 3D Touch hay Siri. Chẳng hạn như đối với Touch ID, về mặc định, chúng ta thường sử dụng nó trong việc mở khóa thiết bị, hay mua các nội dung số từ iTunes bao gồm ứng dụng, phim ảnh, sách… Thế nhưng với việc jailbreak, thì người dùng hoàn toàn có thể ứng dụng Touch ID theo nhiều cách khác, chẳng hạn như má hóa cho từng ứng dụng riêng biệt hay đơn giản hơn là sử dụng như một phím Home ảo để tránh việc phải nhấn liên tục lên nút vốn được cho là rất dễ hư hại này
Hay trong một số trường hợp, việc jailbreak iOS có thể đưa những tính năng mới mẻ trên các thế hệ iPhone mới hơn lên các dòng máy trước đó vốn không có tính năng đó. Không nói đi đâu xa lạ, mà hãy để ý đến 3D Touch, khi mà đây là một tính năng tương tác hoàn toàn mới được ứng dụng trên màn hình cảm ứng được mang đến lần đầu như một tính năng mặc định cho iPhone 6s, nhưng chỉ với vài thủ thuật đơn giản, thì iPhone 6, thậm chí iPhone 5s cũng có thể sử dụng nó một cách tương tự dù có nhiều hạn chế
Không chỉ là sự chuyển giao tính năng giữa các dòng iPhone với nhau, mà việc jailbreak còn có thể mang một số tính năng đặc trưng chỉ dành cho iPad lên các thiết bị có kích thước nhỏ hơn mà mặc định là không thể bởi sự giới hạn về mặt phần cứng, mà chủ yếu ở đây là kích thước màn hình. Điều đó đồng nghĩa với chế độ xem Picture in Picture hay Slide Over trên màn hình đa nhiệm không chỉ có thể sử dụng trên iPad, mà người dùng iPhone giờ đây hoàn toàn có thể sử dụng nó trên thiết bị iPhone của họ một cách hoàn toàn dễ dàng với các hướng dẫn được đăng tải liên tục trên các diễn đàn lớn của iOS
Truy cập vào các tập tin của hệ thống
Về mặc định, Apple không hề cho phép người dùng trực tiếp có thể can thiệp vào các tập tin hệ thống được cài đặt sẵn trên nền tảng iOS của họ vì nhiều lí do khác nhau, và thông thường chúng ta cũng không cần quan tâm lớn về vấn đề này, nhưng đó không hẳn là toàn bộ khi trong nhiều trường hợp khác nhau, việc truy cập vào đó vẫn khá cần thiết, chẳng hạn như khi bạn cần thực hiện đổi tên, hay tùy chỉnh, hoặc thực hiện nén với một số tập tin nào đó. Chính vì thế mà việc truy cập vào tập tin hệ thống từ lâu đã là một nhu cầu dù không thường xuyên nhưng vẫn khá cần thiết với nhiều đối tượng sử dụng iOS khác nhau
Ngay cả khi Apple không cung cấp điều này, thì bạn vẫn có thể thực hiện nó với một chiếc iPhone đã được jailbreak và thông qua một ứng dụng chuyên dụng như Filza để tìm kiếm và thay đổi một tập tin nào đó trong hệ thống. Ngoài việc hỗ trợ duyệt đầy đủ các tập tin thì Filza cũng tích hợp trình phát đa phương tiện mặc định vào bên trong ứng dụng để người dùng có thể sử dụng, hay hỗ trợ chia sẻ tập tin thông qua giao thức như SMB và các dịch vụ lưu trữ đám mây thông dụng hiện nay bao gồm Dropbox và Google Drive.
Với khả năng hỗ trợ đầy đủ IPA Installer, người dùng có thể sử dụng Filza trong việc cài đặt các ứng dụng dưới dạng tập tin IPA tương tự như cách cài đặt các ứng dụng APK trên Android. Hay với DEB Installer tích hợp, thì các cài đặt về jailbreak có thể đến từ các nguồn bên ngoài khác chứ không chỉ hỗ trợ duy nhất với nền tảng Cydia. Và dĩ nhiên, không thể thiếu đi việc hỗ trợ tùy chỉnh trong chủ đề của ứng dụng, cũng như các biểu tượng ứng dụng hiển thị bên trong…
Cài đặt các phần mềm giả lập chơi game
Với việc hoàn toàn jailbreak chiếc iPhone của mình, người dùng hoàn toàn có thể quay trở về tuổi thơ với việc trải nghiệm những tựa game truyền thống cổ điển từng một thời làm mưa làm gió trên những hệ máy console trước đây trên chiếc di động của mình.
Về cơ bản, sẽ là điều không thể trong việc cài đặt bất kì một trình giả lập nào nếu như chiếc iPhone đó chưa được jailbreak khi các tính năng này hoàn toàn bị giới hạn và chỉ có thể được mở khóa thông qua việc jailbreak, và sau đó với các ứng dụng như Delta hay NewGamepad, người dùng hoàn toàn có thể tham gia vào các tựa game console truyền thống đến từ nhiều nền tảng khác nhau, bao gồm NDS, GBA, PSP, GBC, PS1 hay N64
GBA4iOS là một trình giả lập Game Boy Advanced khá nổi tiếng dành cho các thiết bị iOS với khả năng đồng bộ hóa thông qua hệ thống lưu trữ đám mây như Dropbox, hỗ trợ thiết bị tay cầm bên ngoài, cũng như chỉnh mã hay đa người chơi và nhiều tính năng hấp dẫn khác.
Hay với các tựa game quen thuộc trên hệ máy Nintendo DS, người dùng cũng có thể trải nghiệm trên iNDS, và điều đặc biệt là nó có thể tương tác đồng thời trên cả nền tảng iOS đã được jailbreak hay chưa. Tương tự như với Delta hay NewGamepad, RetroArch là một cái tên hấp dẫn khác mỗi khi nhắc đến giả lập hệ máy chơi game trên iOS với sự hỗ trợ nhiều nền tảng có phần mới hơn mà có thể kể đến như Play Station 3/Portable/Vita, Xbox One/360m Nintendo Wii/3DS…
Có một điều quan trọng cần lưu ý chính là việc sử dụng các trình giả lập này cũng như các bản ROM đến từ Internet hoàn toàn là một điều không được hỗ trợ một cách chính thức từ đội ngũ phát triển của chính tựa game đó, và vì thế mà bạn có thể vi phạm một số điều khoản riêng tư và bảo mật được nhà sản xuất đưa ra.
Dù vậy, nếu bạn đơn thuần sử dụng nó dưới dạng cá nhân và không can thiệp gì vào bên trong ngoại trừ việc trải nghiệm chúng, thì cũng không có gì đáng lo ngại ngoại trừ việc cố gắng tìm kiếm các bản ROM sạch được đăng tải để tránh nhiễm các mã độc trong các bản ROM lậu đã được chỉnh sửa cho các mục đích xấu
Xóa bộ nhớ đệm và giải phóng dung lượng lưu trữ
Mặc dù nền tảng iOS về cơ bản có những sự gia tăng trong mặt tính năng, cũng như các nội dung số càng ngày càng được mở rộng về chất lượng với video độ phân giải cao 4K trong thời gian gần đây, thế nhưng dung lượng lưu trữ trên các chiếc iPhone vẫn không có nhiều sự thay đổi khi chúng ta vẫn có thể dễ dàng thấy sự có mặt của phiên bản 16GB xuất hiện liên tiếp đã được 6 năm nay. Và ngay cả khi hạn chế như vậy, thì Apple cũng không hề cung cấp những giải pháp triệt để trong việc loại bỏ việc chiếm dụng một cách càng ngày càng lớn của dữ liệu mà ứng dụng tạo ra trong quá trình sử dụng ngoại trừ việc bắt người dùng của mình phải gỡ bỏ hoàn toàn khỏi hệ thống trước khi cài đặt lại như mới
Tuy nhiên với việc thực hiện jailbreak cho iPhone mà người dùng cũng từ đó sẽ có nhiều lựa chọn đa dạng hơn trong việc tối ưu hóa để dọn dẹp bộ nhớ đệm cũng như giải phóng được dung lượng đã lưu trữ trên hệ thống. Với một ứng dụng như CacheClearer, nó mang đến một giải pháp trong việc xóa bộ nhớ đệm và tích hợp sẵn vào trong hệ thống quản lý ứng dụng của Settings như một tùy chọn bổ sung thêm. Trong khi đó, iCleaner cũng cung cấp các tính năng tương tự như hoạt động không khác gì một ứng dụng độc lập để người dùng có thể mở lên bất kì lúc nào
Sử dụng các tính năng mang tính tương lai của iOS
Được phát triển một cách hoàn toàn độc lập khỏi Apple, nhưng không thể phủ nhận một việc rằng trong quá khứ, Apple đã từng mang đến khá nhiều những tính năng hấp dẫn trên các công cụ jailbreak để đến với hệ thống iOS của họ như một sự tiếp thu các tính năng hữu ích để mang nó đến cho người dùng của mình một cách chính thức
Những tính năng mang tính quen thuộc hiện nay như các chế độ đa nhiệm, khả năng sao chép và dán, hay bàn phím Bluetooth và điểm truy cập cá nhân nghe chừng là một tính năng mặc định trên iOS, nhưng thực tế hoàn toàn không phải khi Apple cơ bản không cung cấp nó cho người dùng mãi đến khi mà jailbreak làm điều đó để rồi đội ngũ phát triển của nó phải thừa nhận sự không thể thiếu vắng chúng trên nền tảng chính thức của họ, và điều đó vẫn được tiếp diễn mãi đến tận ngày hôm nay và chưa có dấu hiệu dừng lại đến chừng nào jailbreak hoàn toàn biến mấy. Hay như tính năng Night Shift chẳng hạn, đây là một tính năng hoàn toàn mới mẻ được giới thiệu lần đầu trong phiên bản iOS 9.3 trong việc nhắm đến giảm thiểu các tác động không tốt từ ánh sáng xanh trên màn hình các thiết bị điện tử đến mắt cũng như sức khỏe người dùng. Và thật bất ngờ, Night Shift lại là một tính năng được xây dựng dựa theo ứng dụng f.lux vốn là một ứng dụng cơ bản mà người dùng có thể sử dụng trên phiên bản iOS jailbreak từ trước đó trong suốt 6 năm liền trước khi trở thành một tính năng được cung cấp chính thức.
Chính những điều đó đã cho thấy jailbreak có một lợi ích như thế nào với người dùng iOS khi mà biết đâu một tính năng hấp dẫn nào phổ biến ở hiện tại khi jailbreak sẽ một lần nữa mang đến trên iOS phiên bản kế tiếp? Hãy tranh thủ trải nghiệm trước khi bạn nhận ra rằng các tính năng mới đó mình đã sử dụng đâu đó trong những lần jailbreak iOS trước đây
Theo BeeBom
